Nieuwe whitepaper: Best Practices for Virtualizing & Managing Exchange 2013

Het was even aan mij voorbij gegaan maar de voorpagina meldt “May 2013”, het document bestaat dus al even. Het gaat om het whitepaper met de naam Best Practices for Virtualizing & Managing Exchange 2013. Een uitstekend document waarbij de nadruk dit keer eens niet ligt op de support boundaries, maar wat echt gericht is op de specifieke kenmerken van virtualisatie.

Uiteraard ligt de nadruk op Hyper-V en System Center maar de meeste materie is ook van toepassing op de andere ondersteunde hypervisorplatformen. De diepgang is meer dan voldoende maar de concrete aanbevelingen worden duidelijk uitgelicht. Absoluut een aanrader! Downloaden van de 4 MB grote PDF doe je hier.

Exchange en virtualisatie: nu nog beter!

Wanneer ik met klanten over Exchange praat dan komt vroeg of laat het onderwerp virtualisatie aan bod. Begrijpelijk, want virtualisatie van servers biedt zo veel voordelen dat je dit ook graag gebruiken wilt voor Exchange 2010. Het korte antwoord luidt natuurlijk dat je Exchange prima kunt virtualiseren. Het lange antwoord gaat over best practices en support van Microsoft, over dat laatste is nu goed nieuws te melden. Voor Exchange 2010 SP1 en hoger (hierover binnenkort meer…) geldt nu het volgende als het gaat om virtualisatie:

• Naast de andere vier rollen mag nu ook de Unified Messaging rol op een virtuele server geïnstalleerd worden.
• Je mag Exchange 2010’s Database Availability Groups (DAG) nu combineren met HA oplossingen op hypervisorniveau.

Als reden meldt Microsoft dat er diverse verbeteringen zijn doorgevoerd in Exchange en dat er daarnaast veel getest is en er nu meer gegevens bekend zijn over virtualisatie in combinatie met de UM rol of HA virtualisatie. Bij de UM rol konden er problemen optreden met het opnemen van voicemail in combinatie met een hypervisor die resources bij de VM vandaan haalt wanneer die ergens anders meer nodig zijn. Hoewel er mensen waren die de rol succesvol op een VM hadden draaien heeft Microsoft dit nooit willen ondersteunen.

De andere verandering gaat over het combineren van servers die lid zijn van een DAG met geclusterde hypervisor hosts en technieken die een virtuele server met een DAG member online verplaatsen naar een andere host. Denk hierbij aan Hyper-V LiveMigration en VMware’s VMotion technologie. In de praktijk zien we dat veel klanten met servervirtualisatie het plaatsen en verplaatsen van een VM graag aan het hypervisroplatform overlaten, bijvoorbeeld door Dynamic Resource Scheduling van VMware in te schakelen. Voor een Exchange 2010 SP1 geld nu dat dit voor een DAG member niet uitgeschakeld meer hoeft te worden.

Meer informatie over Exchange 2010 en virtualisatie vind je bij de System Requirements en de support policy.

Exchange 2010 en Dynamic Memory

Dynamic Memory is een nieuwe feature van Hyper-V, nieuw sinds Service Pack 1 voor Windows Server 2008 R2. Dynamic Memory zorgt er voor dat je een virtuele machine een kleinere hoeveelheid startgeheugen kunt geven, waarna Hyper-V er voor zorgt dat een VM die het nodig heeft wat meer geheugen toegewezen krijgt. Door het beheer verder aan Hyper-V over te laten kan het geheugen efficiënter verdeeld worden waardoor je meer VM’s op de server kunt draaien.

Klinkt goed, of niet? Als je het aan mij vraagt wel, ik zie dat het voor veel workloads mogelijk is om (veel) minder geheugen te gebruiken. Maar werkt het ook voor Exchange? Het werkt wel, al zul je bij de mailbox rol al snel zien dat hij graag de maximale hoeveelheid geheugen zal willen gebruiken om gegevens in te cachen. Maar belangrijker is dat het niet aanbevolen wordt door Microsoft. Zie voor meer informatie de Exchange 2010 System Requirements onder het kopje Hardware Virtualization:

Exchange Server Memory Requirements and Recommendations

Some hypervisors have the ability to oversubscribe or dynamically adjust the amount of memory available to a specific guest machine based on the perceived utilization of memory in the guest machine as compared to the needs of other guest machines managed by the same hypervisor. This technology makes sense for workloads in which memory is needed for brief periods of time and then can be surrendered for other uses. However, it doesn't make sense for workloads that are designed to use memory on an ongoing basis. Exchange, like many server applications with optimizations for performance that involve caching of data in memory, is susceptible to poor system performance and an unacceptable client experience if it doesn't have full control over the memory allocated to the physical or virtual machine on which it is running.

Many of the performance gains in recent versions of Exchange, especially those related to reduction in I/O, are based on highly efficient usage of large amounts of memory. When that memory is no longer available, the expected performance of the system can't be achieved. For this reason, memory oversubscription or dynamic adjustment of virtual machine memory should be disabled for production Exchange servers.

En passant wordt ook nog even ‘die andere hypervisor’ aangestipt, ook VMware heeft een aantal technieken in huis om geheugen weg te halen bij VM’s die het even niet nodig heeft. Ook die moet je dus niet inschakelen voor een VM met Exchange Server.

Welke software gebruik ik?

Zo af en toe kom je een tool tegen waarvan je wilde dat je hem jaren eerder had gevonden. Nu ben ik geen grote fan van allerlei tooltjes op mijn systemen, maar er zijn er zo een aantal waar ik niet zonder kan. Dit topic gaat over de software die ik min of meer dagelijks gebruik, op mijn zakelijke laptop en mijn thuiscomputer.

Virtualisatie

Hoe gek ik ook ben op Microsoft software, voor virtualisatie op de desktop is VMware Workstation al jaren de onbetwiste marktleider. Toen Microsoft in 2003 de techniek van Virtual PC over nam van het bedrijf Connectix, leek het er op dat ze een rol op de desktopmarkt wilden gaan spelen. Maar in de praktijk heeft het product slechts een bijrol gespeeld, tot de techniek onlangs terug kwam in Windows 7’s XP Mode.

Het nadeel van VMware Workstation is dat het geld kost, verder kan ik er geen bedenken. Mijn thuiscomputer heb ik voorzien van 8 GB werkgeheugen en de virtuele disks van VM’s die ik tegelijkertijd wil gebruiken heb ik verdeeld over 3 fysieke schijven. Dat geeft voldoende performance om allerlei test-omgevingen te bouwen, die gebruik ik vervolgens ter leeringhe ende vermaeck of om situaties na te bootsen waar ik een vraag over zie in de communities.

Screenshots

Om even snel quick and dirty een screenshot te maken ben ik verslingerd geraakt aan Snipping Tool, het snapshotpakketje van Windows Vista en Windows 7. Om hem te gebruiken in 7 moet je hem even installeren, je vind hem bij de Tablet PC Optional Components, voor servers moet je helaas de Desktop Experience aanzetten. Het gebruik is simpel, je selecteert een gebied en na een muisklik staat het op je klembord klaar om ergens in te plakken. Uiteraard kun  je het ook opslaan of een eenvoudig lijntje trekken om iets aan te duiden. Dat is het dan ook wel zo’n beetje.

Wanneer ik een howto of ander document maak met screenshots dan gebruik ik TechSmit’s SnagIt, het grote voordeel van SnagIt is dat je makkelijk screenshots kunt maken van bijvoorbeeld een geopende properties-sheet. SnagIt detecteert de randen van het object zodat je altijd precies datgene in je screenshot krijgt waar het om gaat. Ook kan het een screenshot maken van een deel van een pagina wat langer is dan de hoogte van je beeldscherm, ofwel SnagIt kan scrollen en een screenshot daarvan maken.

Ook kun je hem zo configureren dat de opeenvolgende snapshots steeds in één directory opgeslagen worden. Maar dat is slechts wat ik er mee doe, de mogelijkheden van SnagIt zijn zeer uitgebreid. Een tool die zijn geld waard is.

In- en uitpakken

De tijd van lange opdrachtregels met pkzip en arj is wel geweest, mijn favoriete tool om archieven me te maken of openen in momenteel 7zip. Het is lean and mean, ondersteunt alle bekende formaten, integreert netjes in de shell en is bovendien open source, dus gratis te gebruiken. Hier valt verder weinig over te vertellen.

Office-suite

Misschien het minst interessante deel van dit artikel, maar mijn office-suite is Microsoft Office 2007. Het is dat ik het gratis mag gebruiken, anders had ik thuis misschien wat anders gedraaid of had ik een exemplaar aangeschaft via SurfSpot. De afgelopen jaren heb ik een aantal keren naar OpenOffice gekeken maar kon er niet aan wennen. Het blijft voor mij een pakket wat haar best doet om op Office te lijken maar zonder dat het echte innovatie biedt.

Niet dat ik helemaal weg ban van Office 2007, vooral in Word mis ik het onderwaterscherm wat WordPerfect vroeger had. Het gebeurt me te vaak dat iets simpelweg anders uitvalt dan ik het wil maar dat ik niet kan verklaren waardoor het komt.

Visio is ideaal om snel even een illustratie te maken bij een technisch verhaal. Omdat ik mij met name bezig hou met Microsoft Exchange gebruik ik alleen de aanvullende Exchange Visio Shapes. Het is waar: 1 plaatje zegt meer dan 1000 woorden.

Remote Desktop connecties

Als consultant kom ik vaak bij verschillende klanten en daar mag ik doorgaans met mijn eigen laptop in hun omgeving werken. Via RDP maak je dan al snel connectie met een stuk of 10 servers, waarbij je vaak verschillende credentials gebruikt, soms de client drives wilt mappen of één desktop graag full screen wilt tonen. Mijn tool hiervoor is VisionApp Remote Desktop. Let op, deze link verwijst naar de huidige versie die Remote Desktop 2010 gedoopt is. Dit is een versie dit bedoeld is om met meerdere collega’s gebruik te maken van een centrale database waarin de connecties beheerd worden.

De versie die ik gebruik is een stuk beperkter maar doet precies wat ik nodig hebt: Remote Desktop 1.5. Deze is te vergelijken met de gratis versie van 2010 welke je hier kunt downloaden. Een aanrader voor iedereen die regelmatig verschillende RDP connecties gebruikt.

Een handige optie van deze tool is de mogelijkheid om je credentials op te slaan. Hou hierbij wel rekening met eventueel verlies of diefstal van je laptop. Hoe veilig zijn de gegevens van je klanten dan? Een goede mogelijkheid is om de gebruikersnaam wel op te slaan, maar het wachtwoord niet.

FTP

Af en toe maak ik eens een ftp-connectie, gek genoeg doe ik dat vaker thuis dan voor mijn werk. Bijvoorbeeld naar mijn Xbox spelcomputer of DreamBox sattelietontvanger. Wat je dan wilt is een tool die gratis is, precies doet wat je nodig hebt en ook nog voldoende functionaliteit biedt voor als het een keer wat ingewikkelder wordt. Sinds SmartFTP niet gratis meer is gebruik ik daarom Filezilla.

Omdat ik het zo weinig gebruik heb ik nooit de moeite genomen om me echt in deze tool te verdiepen. Bovenin vul ik de servernaam en mijn credentials in en druk op enter, klaar is Kees. Vervolgens kun je simpelweg met drag-and-drop files verplaatsen en door directories navigeren. Wanneer je permissies wilt zetten (chmod) dan kun je dat via het contextmenu doen.

Bloggen

Ik schrijf artikeltjes voor onder andere mijn eigen blog, Microsofts IT Pro Community Blog, PQR’s Virtuall Blog en het Exchange Themablog van de NGN. Het klinkt misschien raar, maar soms gaat er meer tijd zitten in het correct plaatsen van een artikel dan het schrijven. Sinds een tijdje gebruik ik voor het schrijven van een artikel Windows Live Writer. Met WLM kan ik makkelijk plaatjes en andere objecten invoegen maar nog belangrijker, mijn artikel met een druk op de knop uploaden naar allerlei blog-platformen.

Eerlijk gezegd weet ik niet eens of er vergelijkbare producten zijn, WLM doet gewoon precies wat ik nodig heb. Helaas zijn lang niet alle blogs ingericht voor WLM, maar de meeste bekende pakketten worden wel ondersteund.

Twitter

Of moet ik Social Networking 2.0 zeggen? Op Twitter volg ik een dertigtal mensen waarvan ik vind dat ze wat nuttigs te melden hebben, dat zijn zonder uitzondering vakgenoten in binnen- en buitenland. Een handige manier om hun tweets te volgen is de tool TweetDeck.

In de eerste kolom staan hun tweets, in de tweede kolom verschijnen tweets van mensen die op mijn tweet reageren en in de laatste kolom heb ik een zoekfilter aan staan die alle tweets toont met de term Exchange 2010 er in. Maar hoe je Twitter of TweetDeck gebruikt is natuurlijk heel persoonlijk.

O ja, natuurlijk Twitter ik zelf ook. Dat probeer ik zo zakelijk mogelijk te houden, meestal Engelstalig en voor 90% gaat het over Exchange of Exchange gerelateerde zaken. Volg mij via http://twitter.com/JetzeMellema.

Nog meer?

Dit zijn de algemene producten die ik dagelijks gebruik om mijn werk en hobby uit te voeren. Daarnaast gebruik ik een aantal tools die specifiek zijn voor de producten waarmee ik werk of een opdracht die ik uitvoer voor een klant. Daarover binnenkort meer.

Microsoft en ondersteuning voor virtualisatie

Tot voor kort was het beleid van Microsoft dat ze geen ondersteuning boden op systemen die gevirtualiseerd waren op een oplossing anders van het eigen Virtual Server. Een raar beleid natuurlijk, aangezien de praktijk is dat complete omgevingen draaien op VMware ESX of vergelijkbare producten.

Sinds een tijdje is dat veranderd, nu is er het Windows Server Virtualization Validation Program (SVVP). Dit is een programma waarbij makers van een virtualisatieproduct hun oplossing aan Microsoft kunnen aanbieden om gecertificeerd te worden. Wanneer Microsoft het getest heeft en geen negatieve effecten heeft vastgesteld komt het op de SVVP lijst te staan. Zie het als een stickertje met 'Certified for Windows'.

Op dit moment staan de volgende producten op de lijst:

• Cisco WAAS Virtual Blades 4.1.1
• SUSE Linux Enterprise Server 10 SP2
• VMware ESX 3.5 Update 2
• XenServer 5

Dat betekent dat deze producten worden ondersteund in combinatie met Windows 2000 Server SP4, Windows Server 2003 SP2 en hoger.

Meer informatie:
Server Virtualization Validation Program
Huidige gecertificeerde producten
Support policy for Microsoft software running in non-Microsoft hardware virtualization software

VMware Server onder Vista: aanrader!

In een eerdere blogpost schreef ik dat ik problemen had na de installatie van VMware Server onder Windows Vista. Zoals ook al in de comments wordt opgemerkt kwam dit probleem waarschijnlijk door een conflict met de Credential Manager van HP. Inmiddels draai ik alweer een tijd met de latere versies van VMware Server en dit gaat als een trein. Dus: downloaden die hap!

Fysieke machines naar virtueel: VMWare Converter

Ons bedrijf gaat verhuizen en dat is altijd een mooie gelegenheid om een beetje op te ruimen. Zo heb ik mijn oog laten vallen op een rek met verouderde 5U servers die allemaal nog een heel klein taakje hadden en nog net niet naar de schroothoop kunnen.

Eén van die servers draait onder NT4 en zorgt voor een website die om verschillende redenen nog niet verhuisd is naar een andere host maar door een paar mensen nog wel redelijk intensief gebruikt wordt. Dat leek me een mooi projektje om te gaan virtualiseren.

Sinds een tijdje biedt VMware haar P2V (physical to virtual) oplossing gratis aan in een light versie: VMware Converter. Deze installeer je in de bestaande fysieke server, soms is een reboot niet eens nodig. Vervolgens kun je al draaiend een image laten maken die je op kunt starten in VMware Server of ESX Server. Ook kun je offline een image van Gost 9 (of hoger) of Symantec Backup Exec LiveState Recovery converteren naar een vmdk-bestand.

Bij de test met de NT4 server werkte dit vrijwel vlekkeloos, alleen moest ik na het opstarten in VMware Server de driver voor de NIC even toevoegen en de netwerkconfiguratie in NT handmatig aanpassen aan de nieuwe situatie.

Bij moderne OS-en moet je rekening houden met WPA, het kan zijn dat je Windows opnieuw moet activeren doordat de samenstelling van de (nu virtuele) hardware behoorlijk verdandert.